Innovatie op de dienst Centrale Sterilisatie
Om infecties te voorkomen en de patiëntveiligheid te garanderen, moeten gebruikte medische instrumenten grondig gereinigd, gedesinfecteerd en gesteriliseerd worden. De verschillende stappen van het sterilisatieproces vinden elk plaats in een aparte ruimte. De Centrale Sterilisatieafdeling (CSA) van het A.S.Z. beschikt daarvoor nu over ultramoderne apparatuur. Zo vernieuwden ze alle cruciale desinfectie- en sterilisatie-apparaten: autoclaven, desinfectietoestellen, ultrasoon, steamer. Ook de infrastructuur kreeg een noodzakelijke upgrade: nieuwe ramen, vloer, plafond en meubilair. Daarom is het eens tijd om een blik achter de schermen te nemen...
Wat gebeurt er op CSA?
Op CSA worden gecontamineerde medische hulpmiddelen aangeboden in de onreine zone. De dienst bestaat uit drie zones: de onreine zone, de reine zone en de steriele zone; elk met hun specifieke processen: traceren, ultrasoneren, desinfecteren, assembleren, steriliseren en controleren. In een notendop zijn dat de kernactiviteiten die omschrijven wat op elk medisch hulpmiddel toegepast wordt, zodat het doel bereikt wordt: ervoor zorgen dat medische hulpmiddelen risicoloos en steriel bij of in de patiënt kunnen gebruikt worden voor (semi-)kritische interventies.
Evelien De Cock, stafmedewerker zorgbeleid en scopendeskundige, legt uit: Het steriliseren van instrumenten is een uniek, gevalideerd en reproduceerbaar proces. Door toepassing van de juiste methodieken, desinfectietechnieken, ingrediënten voor stoom-, lucht- en waterkwaliteit, temperaturen, visuele en parametrische controles door getrainde CSA-medewerkers, komen we tot de kwaliteitsvolle dienstverlening waar we op alle campussen naar streven.
De transformatie verliep stapsgewijs
- Nog in volle covidperiode, in 2020 en ’21, werden de reine en steriele zone gerenoveerd met vernieuwing en uitbreiding van de autoclaven. Een autoclaaf is een toestel waar door middel van stoom onder druk instrumenten gesteriliseerd kunnen worden. De autoclaven werden een voor een vernieuwd en de infrastructuur werd aangepast. We beschikken op CSA Aalst over vier autoclaven. De autoclaven zijn doorgeefmodellen en scheiden zo de reine en steriele zone.
- Nadien werden drie van de vier desinfectietoestellen vernieuwd. Het eerste jaar hebben we veel problemen gekend omdat twee van de vier toestellen frequent defect waren en we daardoor plots maar 50% van onze desinfectiecapaciteit konden benutten. Maar intussen kunnen we spreken van stabiele wasmachines.
- De aankoop van de HUGOTM-robot mid 2023 heeft daarnaast ook geleid tot noodzakelijke aanpassingen in onze apparatuur, desinfectieprogramma’s, capaciteit en beladingsvoorzieningen.
- In het najaar van 2023 was het de beurt aan de renovatie van de onreine zone. Een bedrijvige zone waar o.a. ultrasoon- en spoelapparatuur constant gebruikt worden, alvorens een thermisch desinfectieproces toe te passen op de instrumenten. De onreine zone werd – net als tijdens de werken in de reine zone – ook tijdelijk verhuisd. Operatiekwartier bracht de instrumenten met karren tot de tijdelijke onreine zone en de verwerking kon starten.
Oog voor uniformisering, hogere verwerkingssnelheid en betere ergonomie
Naast enkele noodzakelijke renovaties, was er steeds aandacht voor het uniformiseren van alle dienstprocessen, werkmethodieken en materialen over de drie campussen. Veilige en innovatieve zorg pronkt op de strategiekaart van A.S.Z. maar wordt ook echt zichtbaar op de CSA-werkvloer. Er is op elke campus een Centrale Sterilisatie-Afdeling, nu om praktische en logistieke redenen gelokaliseerd vlakbij een operatiekwartier, zodat de logistieke tussenkomst in transporten van herbruikbare medische hulpmiddelen nog tot een minimum beperkt blijft. In het kader van de fusie zal er veel materiaal mee schuiven met de arts of discipline. We moeten alle mogelijkheden uitzoeken om tot een efficiënt hybride systeem te komen: zelf steriliseren of uitbesteden omwille van fysieke afstanden tussen de grote campussen.
Sinds de uitgevoerde renovaties op CSA campus Aalst kunnen we ter hoogte van de onreine zone in twee wasstraten werken. Dit betekent een dubbele verwerkingssnelheid en dat in een aangenamere en ergonomische werkomgeving. De wasstraten zijn elkaars spiegelbeeld, opgebouwd met handwas met afzuig, extra brede ultrasoon en voorspoelunit, zodat elke processtap, voor elk type of formaat instrumentarium veilig en logisch kan uitgevoerd worden. Dankzij de installatie van een steamer kunnen nu ook instrumenten met moeilijk te bereiken en nauwe lumen een betere reiniging krijgen.
Eén cyclus van CSA om een hulpmiddel opnieuw veilig steriel bij de chirurg te krijgen duurt in totaal 5 uur
Kennis en expertise is noodzakelijk om een herbruikbaar gecontamineerd medisch hulpmiddel opnieuw tot een veilig steriel medisch hulpmiddel in handen van de chirurg te krijgen. Een totale procestijd, zonder transporttijden, duurt daarom ook vijf uur. Geen stap mag overgeslagen worden.
Evelien besluit: De som van alle activiteiten op centrale desinfectiediensten zorgt ervoor dat we de kwaliteit leveren die patiënten en eindgebruikers van ons verwachten, die fabrikanten en auditoren eisen. We zorgen in de schaduw van het operatiekwartier voor een risicoloos, veilig gebruik van medische hulpmiddelen.
