Levercirrose

De voornaamste oorzaken van levercirrose zijn een chronische ontsteking van de lever die in België meest frequent veroorzaakt wordt door alcohol verbruik, overgewicht met leververvetting, diabetes en de aanwezigheid van een chronische hepatitis C.

Andere oorzaken van levercirrose kunnen ook chronische hepatitis B, auto-immune hepatitis, hemochromatose, primaire biliaire cholangitis en primair scleroserende cholangitis zijn. Er zijn nog een aantal andere (meer zeldzame) oorzaken die we hier niet zullen bespreken. 

De leverfunctie zal op die manier dan ook verminderen en zal leiden tot een aantal belangrijke complicaties van levercirrose zoals de vorming van ascites (vocht in de buik), slokdarmspataders met eventueel bloeding en het ontstaan van een hepatocellulair carcinoom (primaire leverkanker).

Wanneer de schade in de lever wordt gestopt door bijvoorbeeld alcohol stop, door bijvoorbeeld te vermageren en de diabetes goed te controleren, of door de hepatitis B en C te behandelen dan kan de schade in de lever ook worden gestopt. Meestal blijft het littekenweefsel wel aanwezig.

Wanneer de schade op tijd wordt gestopt dan kan de evolutie naar complicaties ook worden vermeden. 

Het ontstaan van levercirrose loopt over verschillende jaren. Gezien de grote reservecapaciteit ontstaan er pas in een laattijdig stadium klachten en dus in een vergevorderd stadium van de cirrose. De voornaamste klachten zijn: 

• Vermoeidheid 
• Geelzucht (icterus) 
• Jeuk 
• Verminderde eetlust 
• Gewichtsverlies of toename van de buik omvang met soms toename in gewicht dan 
• Verlies aan spiermassa, spierzwakte 
• Het ontstaan van blauwe plekken of hematomen op de huid, gemakkelijker nabloeden 
• Ontstaan van kleine splintervormige bloedvaten vaak op de voorzijde van de borst en de achterste borstholte alsook in het gelaat en op de handen en bovenarmen. 
• Buikpijn 
• Slechte adem  
• Bij mannen vaak impotentie en borstvorming 
• Bij vrouwen vaak het stoppen van de menstruatie 

De diagnose van een levercirrose wordt gesteld door een combinatie van onderzoeken in associatie met klinische tekens. Een aantal van de klinische tekens hebben we reeds vernoemd bij de klachten. Ook aan de hand van bepaalde tekens in het bloedonderzoek (bv. lage bloedplaatjes, hoge INR, hoog bilirubine), een hobbelig aspect of grof aspect van het leverparenchym op echografie, typische tekens op de CT-scan of MR van de lever, de aanwezigheid van slokdarmspataders of maagspataders op de gastroscopie kunnen ons doen besluiten dat iemand een levercirrose heeft. Om de diagnose te bevestigen hebben we soms een echogeleide of CT geleide leverbiopsie nodig (hier link met brochure leverbiopsie). 

We hebben nu recent ook een nieuwe diagnostische methode namelijk de elastografie of fibroscan  om de graad van fibrose in te schatten. De elastografie meet de elasticiteit van de lever: in normale omstandigheden is de elasticiteit van de lever hoog; indien de elasticiteit minder is dan heb je meer kans op leverfibrose of levercirrose. De elastografie is een soort echotoestel waarbij er dus soms geen leverbiopsie noodzakelijk is om de diagnose van cirrose te stellen. 

Het belangrijkste doel is de oorzaak van de levercirrose weg te nemen. Dit houdt in een totaal alcoholverbod levenslang, behandeling van chronische hepatitis B, C of hepatitis Delta. Het verminderen van lever vervetting door bijvoorbeeld te vermageren, te gaan sporten en diabetes goed te regelen. Wanneer de oorzaak van de schade wordt weggenomen dan zal er geen nieuw littekenweefsel meer worden gevormd en kan soms de hoeveelheid littekenweefsel wel verminderen.

Wanneer de oorzaak niet kan worden weggenomen of behandeld dan zullen de levercellen verder worden afgebroken en zal ook meer nieuw littekenweefsel ontstaan zodat er minder functioneel leverweefsel overblijft. Dit kan dan verder leiden tot leverfalen.

Wanneer er ernstig leverfalen optreedt of belangrijke complicaties van de levercirrose optreden dan kan een levertransplantatie overwogen worden. Dit kan op de consultatie uitgebreid besproken worden echter houdt dit uiteraard ook belangrijke complicaties in. 

1. Dagelijks bewegen en overgewicht absoluut vermijden  
2. Conditie en de spiermassa opbouwen of behouden door voldoende eiwitten te eten 
3. Zoutarm dieet 
4. Volledige alcoholstop levenslang om elke schade verder te vermijden  
5. Liefst ook rookstop gezien roken de ernst van fibrose kan verergeren 
6. Vermijdt inname van paracetamol, niet sferoïdale anti-inflammatoire drugs (NSAID) en toxische medicaties voor de lever 
7. Bij patiënten met ernstige spierverzwakking wordt soms aangeraden om een laat-avond snack te eten voor het slapen gaan